काठमाडौँ, साउन २४ गते । राष्ट्रिय युवा परिषद्ले युवालाई नेतृत्व क्षमता विकास गरी उद्यमशील बनाउँदै लगेको छ । युवालाई विभिन्न प्रशिक्षण, तालिम र उनीहरुमा भएको क्षमताका आधारमा नेतृत्व विकास गर्दै र उद्यमशीलतातर्फ अग्रसर गराउँदै आएको हो ।
परिषद्ले नमूना युवा संसद् र युवा क्लब सञ्जाल गठन गर्दै नेतृत्व क्षमता विकास गर्नेदेखि लिएर युवालाई स्वरोजगारमुखी बनाउन सहुलियतपूर्ण कर्जा प्रवाहमा पनि भूमिका निर्वाह गर्दै आएको छ । परिषद्का कार्यकारी उपाध्यक्ष माधवप्रसाद ढुङ्गेलले नेतृत्व विकास गरी र उद्यमशील बनाई एउटा युवालाई देशको सक्षम नागरिक बनाउनका लागि परिषद्ले काम गरिरहेको बताउनुभयो । उहाँले धेरै बजेटमा प्रदेश र स्थानीय तहको समन्वयमा युवाको नेतृत्वका विकासका काम गरिरहेको बताउनुभयो ।
राष्ट्रिय युवा नीति, २०७२ र युथभिजन २०२५ नेपाली युवाको सर्वाङ्गीण विकासका लागि आवश्यकीय मार्गनिर्देशकरूपमा रहेका छन् । यी दुवैले तय गरेको लक्ष्यलाई परिषद्ले पूरा गर्ने छ । मुलुकमा कूल जनसङ्ख्याको ४०.३ प्रतिशत युवा भए पनि सरकारले पहिलोपटक युवाको नेतृत्व तथा क्षमता विकास, उद्यमशीलताको विकास र स्वरोजगार, युवाको पहुँच र सहभागिताको सुनिश्चितता तथा समृद्ध राष्ट्र निर्माणका लागि युवाका क्षेत्रमा काम गर्न सरकारले विसं २०७२ फागुनमा परिषद् गठन गरेको हो ।
परिषद्ले प्रदेश, जिल्ला र स्थानीय तहसम्म संरचना तयार गरी युवा नेतृत्वको विकासमा भूमिका खेल्दै आएको छ । वाग्मती प्रदेश र सुदूरपश्चिम प्रदेश युवा परिषद् र ७७ वटा जिल्लामा जिल्ला युवा समिति गठन भएको छ । नेपालमा अहिले रोजगारीमूलक शिक्षाको अभाव, व्यावसायिक सीप र प्रविधिमा न्यून पहुँच, बेरोजगारी र अर्धबेरोजगारी, युवा पलायन, कमजोर स्वास्थ्य, युवामैत्री लगानी र उद्यमशीलता वातावरणको अभाव, जातीय असमानता तथा विश्वव्यापीकरण र उदारीकरणले ल्याएको नकारात्मक प्रभाव नेपाली युवाका समस्या हुन् । ती समस्यालाई समाधान गर्दै युवाको सीप र क्षमताका आधारमा नेतृत्व विकास र उद्यमशीलतातर्फ परिषद्ले जोड्दै गरेको छ ।
शासन प्रणाली र विकासमा सहभागिता, कृषि, पर्यटन, जलस्रोतलगायतका प्राकृतिक साधन स्रोतमा बढ्दो पहुँच, व्यावसायिक शिक्षामा पहुँच, लक्षित समूह एवं भौगोलिक क्षेत्र केन्द्रित विभिन्न कार्यक्रमको विस्तार, सचेतना विस्तारमा विकास साझेदारको बढ्दो सञ्जाल, ठूलो सङ्ख्यामा रहेको वैदेशिक रोजगारको अवसर र त्यसबाट प्राप्त सीप, अनुभव र साधन स्रोतको उत्पादनशील क्षेत्रमा प्रयोग गर्दै आन्तरिक रोजगारीको सिर्जनाको प्रशस्त्रै अवसर रहेको छ । “परिषद् गठन भएदेखि युवाको नेतृत्वको विकासदेखि युवाका मुद्दालाई सिंहदरबारसम्म पु¥याउने काम भएको छ”, परिषद्का कार्यकारी उपाध्यक्ष ढुङ्गेलले भन्नुभयो, “अझ पनि एकद्वार प्रणाली नहँुदा युवाको मुद्दाको सम्बोधनमा कठिनाइ भएको छ ।”
युवाका क्षेत्रमा उल्लेखनीय काम गरिएको भन्दै परिषद्लाई संयुक्त राष्ट्रसङ्घले सन् २०१९ मा ‘फ्युचर पोलिसी अवार्ड’ प्रदान गरेको थियो । यस्तै नेपाली युवामा परिषद्ले खेलेको भूमिकाको सराहना गर्दै परिषद्का उपाध्यक्ष ढुङ्गेललाई सन् २०१८ मा इन्टरनेशनल युथ कमिटीद्वारा ‘वल्र्ड युथ प्राइज’ पुरस्कारबाट सम्मानित गरिएको थियो ।
युवा सूचकाङ्कमा सुधार
कमनवेल्थ नेशन्सको संस्थाले तयार गरेको प्रतिवेदनअनुसार सन् २०१० मा नेपाल विश्व युवा विकास सूचकाङ्कमा १४५औँ स्थानमा भएकामा अहिले ६८ देशलाई उछिनेर ७७औँ स्थानमा आउन सफल भएको छ । नेपाल सार्क मुलुकमा चौथो स्थानमा रहेको छ ।